Hættan er ljós - Viðtal við Bárð Sigurgeirsson húðsjúkdómalækni

Hættan er ljós - Ungt fólk á ekki að fara í ljósabekki

Nú er að hefjast átak sem beinist að fermingarbörnum og forráðamönnum þeirra þar sem bent er á hættuna sem fylgir því að ungt fólk fari í ljósabekki. Skilaboðin eru frá Félagi íslenskra húðlækna, Geislavörnum ríkisins, Krabbameinsfélaginu, Landlæknisembættinu og Lýðheilsustöð. Þetta er sjöunda árið sem farið er í fræðsluherferð undir slagorðinu „Hættan er ljós“. Birtar verða auglýsingar í dagblöðum og á vefsíðum, m.a. Facebook, og fjallað um málið í fjölmiðlum.

Vakin er athygli á því að börn og unglingar séu næmari en aðrir fyrir skaðlegum áhrifum geislunar frá ljósabekkjum og sól. Tíðni húðkrabbameins hefur aukist mikið á síðustu áratugum, einkum tíðni svonefndra sortuæxla, en þau eru alvarlegasta tegund húðkrabbameins og algengasta tegund krabbameins hjá konum á aldrinum frá 15 til 34 ára. Foreldrar og aðrir forráðamenn fermingarbarna eru hvattir til að fara að tilmælum alþjóðastofnana um að börn og unglingar fari ekki í ljósabekki. Nýlega hafa verið settar fram tillögur á norrænum vettvangi um að banna þeim sem eru yngri en átján ára að fara í ljós. Slíkt bann hefur þegar tekið gildi í nokkrum löndum, m.a. Skotlandi.

Í kjölfar fræðsluherferðanna síðustu ár hefur dregið úr ljósabekkjanotkun ungs fólks og nokkrar sveitarstjórnir hafa hætt að bjóða upp á sólböð í ljósabekkjum í íþróttamannvirkjum sínum. Með herferðinni er stefnt að því að draga enn frekar úr ljósabekkjanotkuninni. Leitað verður til presta landsins um að leggja málefninu lið, eins og undanfarin ár.

Nú er að koma út fræðslurit um sortuæxli. Krabbameinsfélagið gefur ritið út en höfundar eru læknarnir Bárður Sigurgeirsson og Jón Hjaltalín Ólafsson.

Samkvæmt upplýsingum frá Krabbameinsskrá Krabbameinsfélagsins greinast að meðaltali 50 manns á ári með sortuæxli í húð, 60 með önnur húðæxli og um 225 manns með svonefnd grunnfrumuæxli í húð. Á allra síðustu árum hefur heldur dregið úr tíðninni. Ár hvert deyja að meðaltali níu Íslendingar úr sortuæxlum í húð.

Frétt frá Félagi íslenskra húðlækna, Geislavörnum ríkisins, Krabbameinsfélaginu,
Landlæknisembættinu og Lýðheilsustöð, 26. febrúar 2010.

Fræðslusíða: www.krabb.is/ljos

Alvarlegar sýkingar geta borsit á milli þeirra sem stunda ljósabekki

Nú er ekki lengur vafi á þætti ljósabekkja í myndun húðkrabbameina og alþjóða krabbameinsstofnunin (IARC) hefur bætt ljósabekkjum á lista sinn um þekkta krabbameinsvalda, en á þeim lista er að finna ýmis konar góðgæti s.s. tóbak, asbest o.fl.. Nú virðist vera að fleiri hættur tengist ljósabekkjanotkuninni, ef marka má grein í janúarhefti tímarits bandaríska húðlæknafélagsins.

Höfundarnir völdu sér ljósabekkajstofur sem höfðu fengið hæstu einkunn fyrir gæði í “New York Magazine”. Þeir pöntuðu sér tíma, en í stað þes að skella sér í bekkina tóku þeir bakteríusýni frá bekkjunum. Athugaðar voru 10 ljósastofur.

Meinbakteríur ræktuðust frá öllum ljósastofunum. Alls ræktuðust allt að fimm minsmunandi meinbakterítegundir frá einni og sömu ljósastofu. Algengustu bakteríurnar sem fundust voru: Kelbsiella (4/10), Pseudomonas (5/10), Enterococcus (3/10), Staphylococcus auresus (3/10) og enterobacter cloacae (2/20).

Allar þessar bakteríur geta valdið alvarlegum sýkingum í húð. Þar sem þessar bakteríur ræktast frá yfirborði bekkjanna er líklegt að þær geti borist á milli gestanna og valdið sýkingum í húð.

Þess má geta að húðlæknar Húðlæknastöðvarinnar hafa séð nokkur tilvik af kláðamaur sem virðast hafa smitast manna á milli í ljósbekkjum.

Líklega er best að hugsa sig um tvisvar áður en farið er í ljós.

BS

Russak, Julie E, and Darrell S Rigel. "Tanning Bed Hygiene: Microbes Found on Tanning Beds Present a Potential Health Risk." Journal of the American Academy of Dermatology 62, no. 1 (2010): doi:10.1016/j.jaad.2009.05.034.

Þú ert ekki einn á ferð í ljósum. Hér má sjá afrakstur ræktunar úr bekkjunum.